NaCoBeZU dla klasy 7

1. Czym zajmuje się fizyka?  NaCoBeZU:

 1.       Stosuję zasady higieny i bezpieczeństwa w pracowni fizycznej.

 2.       Omawiam na przykładach, jak fizycy poznają świat.

 3.       Selekcjonuję informacje uzyskane z różnych źródeł, np. na lekcji, z podręcznika, z literatury popularnonaukowej, Internetu.

 4.       Objaśniam na przykładach, po co nam fizyka. zad.4 s.10

2. i 3. Jak prawidłowo wykonać pomiary?  NaCoBeZU: (2-3 godz. lekcyjne)

 1.       Wymieniam przyrządy służące do pomiaru długości, czasu, masy, temperatury.

 2.       Mierzę długość i czas.

 3.       Rozróżniam pojęcia: wielkość fizyczna i jednostka wielkości fizycznej.

 4.       Wyjaśniam, że pomiar polega na porównaniu wielkości mierzonej ze wzorcem.

 5.       Projektuję tabelę pomiarową, np. do pomiaru długości zeszytu

 6.       Zapisuję wyniki pomiarów z niepewnością pomiaru w tabeli.

 7.       Wyjaśniam, dlaczego wszyscy posługujemy się jednym układem jednostek - układem SI.

 8.       Wyjaśniam, że każdy pomiar jest obarczony niepewnością.

 9.       Szacuję rząd wielkości spodziewanego wyniku i wybieram właściwe przyrządy pomiarowe (np. do pomiaru długości).

 10.   Używam ze zrozumieniem przedrostków, np. mili-, mikro-, kilo- itp.

 11.   Przeliczam jednostki czasu i długości: zad. 1,2 str.15

4. Poznajemy pojęcie siły     NaCoBeZU:

  1.       Stosuję jednostkę siły, którą jest niuton (1 N).

  2.       Potrafię wyobrazić sobie siłę o wartości 1 N.

  3.       Posługuję się siłomierzem.

  4.       Definiuję siłę jako miarę działania jednego ciała na drugie.

  5.       Podaję przykłady działania sił i rozpoznaję je w różnych sytuacjach praktycznych.

  6.       Określam punkt przyłożenia, kierunek, zwrot i wartość wektora siły.

 5. Co to jest siła wypadkowa?            NaCoBeZU:

  1.       Wyznaczam siłę wypadkową.

  2.       Określam warunki, w których siły się równoważą.

  3.       Demonstruję równoważenie się sił mających ten sam kierunek.

6. Jakie są skutki bezwładności ciała?                         NaCoBeZU:

 1.       Podaję treść pierwszej zasady dynamiki Newtona.

 2.       Wyjaśniam, od czego zależy bezwładność ciała.

 3.       Podaję przykłady zjawiska bezwładności.

 4.       Demonstruję skutki bezwładności ciał.

 Zad. dod. Wykonaj poduszkowiec i doświadczenie zgodnie z instrukcja na str.30. Zapisz w zeszycie obserwacje i przynieś na lekcję fizyki poduszkowiec.

7. Na czym polega ruch i jego względność?

1. Na czym polega ruch ciała?

2. Wymień i przelicz jednostki drogi i czasu.

3. Czym się rozróżnią pojęcia: droga i odległość? Zad.1 i 3 s.37

4. Co to jest układ odniesienia?

5. Podaj przykłady względności ruchu. Zad. 2 i 4 s.37

8. Rysujemy wykresy opisujące ruch i odczytujemy z nich informacje.  NaCoBeZU:

1.       Szkicuję wykresy zależności drogi od czasu na podstawie opisu słownego.str.38

2.       Analizuję wykresy. str.39

3.      Odczytuję dane zawarte na wykresach opisujących ruch(zad.1 i 2str.39).

 9.  Omawiamy ruch jednostajny prostoliniowy.  NaCoBeZU:

1.       Określam, o czym informuje nas prędkość.
2.       Wymieniam jednostki prędkości.
3.       Wymieniam właściwe przyrządy pomiarowe.
4.       Opisuję ruch jednostajny prostoliniowy.
5.       Posługuję się wzorem na drogę w ruchu jednostajnym prostoliniowym
6.       Odczytuję z wykresu wartości prędkości w poszczególnych chwilach.
7.     Rozwiązuję zadania obliczeniowe związane z ruchem. 1,2,3 str.42

10. Jeszcze o ruchu jednostajnym prostoliniowym.  Na?CoBeZU:

1.       Jak obliczyć czas ruchu.

2.       Jak wykonujemy działania na jednostkach?

3.       Zamieniamy jednostki: m/s na km/h i na odwrót.

 4.       Rozwiązuję zadania obliczeniowe związane z ruchem. 1,2,3,4,5,6 str.46

11. Wyznaczamy prędkość.  NaCoBeZU:

1.       Mierzę trzykrotnie, np. krokami, drogę (np. dł. korytarza), którą zamierzam przebyć: Długość kroku: ….... cm = …… m

Długość korytarza s: ………. kroków = …………………………………. m

2.       Mierzę trzykrotnie czas t, w jakim przebywam drogę: ……… s

3.       Wyniki zapisuję w tabeli (patrz str.47)               

4.       Wyznaczam prędkość, z jaką się poruszam, idąc i wynik zaokrąglam do 2 cyfr znaczących: v=s/t = …………………………………… = ……………………… m/s

5.       Wyjaśniam, od czego zależy niepewność  pomiaru drogi i czasu.

 Zad. dom.  1-4 str,48-49 .

12.  Co to jest ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony?

1.      Wyjaśniam, jaki ruch nazywamy jednostajnie przyspieszonym.

2.      Demonstruję, na czym polega ruch jednostajnie przyspieszony.

3.      Stosuję jednostkę przyspieszenia.

4.      Wyjaśniam, co oznacza przyspieszenie równe np. 10 m/s².

5.      Obliczam przyspieszenie.[ćw.z.1,2, policzmy razem s. 34-35]

Rozwiązuję zadania: 1,2,3,4,5 str.60

13. Omawiamy ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony i jednostajnie opóźniony.                                        NaCoBeZU:

1.       Wymieniam przykłady ruchu jednostajnie opóźnionego i ruchu jednostajnie przyspieszonego.

2.       Opisuję jakościowo ruch jednostajnie opóźniony.

3.       Obliczam przyspieszenie w ruchu jednostajnie opóźnionym. (z.1 str.64)

Zad. dom. 2,3,4,5 str.64

14. Analizujemy wykresy przedstawiające ruch. NaCoBeZU:

 1.       Odczytuję dane zawarte na wykresach opisujących ruch. Zad.1 str.70

 2.       Rozpoznaję rodzaj ruchu na podstawie wykresów zależności prędkości i drogi od czasu. Zad.3 i 4  str.70

 3.       Obliczam przyspieszenie, korzystając z danych odczytanych z wykresu. Zad.5 i 6  str.70

 4.       Rozwiązuję trudniejsze zadania na podstawie analizy wykresu. Zad.7 i 8  str.70

15. i 16. Poznajemy drugą zasadę dynamiki.  NaCoBeZU:

1.       Omawiam zależność przyspieszenia od siły działającej na ciało

i od masy ciała. (zad.1 i 2 str.81)

2.       Podaję definicję niutona.

3.       Podaję przykłady zjawisk będących skutkiem działania siły.

4.       Wyjaśniam, że pod wpływem stałej siły ciało porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym.

5.       Rysuję wykres zależności przyspieszenia ciała od siły działającej na to ciało i wykres zależności przyspieszenia ciała od jego masy.

6.       Jak siła wpływa na ruch ciał?

 Zad. dom. 3,4 str.81 

17. Jaki jest związek między masą a siłą ciężkości?             NaCoBeZU:

1.       Stosuję jednostki: masy i siły ciężkości.

2.       Rozróżniam pojęcia: masa i siła ciężkości.

3.       Obliczam siłę ciężkości działającą na ciało na Ziemi. 1 str.88

4.       Obliczam siłę ciężkości działającą na ciało znajdujące się na Księżycu.            

5.       Wyjaśniam, od czego zależy siła ciężkości działająca na ciało znajdujące się na powierzchni Ziemi.

6.       Omawiam zasadę działania różnych wag.

 Zad. dom. 2, 4 i 5 str.88

18. W jaki sposób porusza się ciało spadające swobodnie?  NaCoBeZU:

1.       Wyjaśniam pojęcie: przyspieszenie grawitacyjne.         

2.       Formułuję wnioski z obserwacji spadających ciał.

3.       Wymieniam, jakie warunki muszą być spełnione, aby ciało spadało swobodnie i z.1,2 s.91.

4.       Wyjaśniam, na czym polega swobodny spadek ciał i z.3 s.91.

5.       Wyjaśniam, dlaczego spadek swobodny ciał jest ruchem jednostajnie przyspieszonymi z.4 s.91.

Zad. dom. Zapisz obserwacje i wnioski z doświadczenia ze str.91

19. O czym mówi trzecia zasada dynamiki?         NaCoBeZU:

1.      Podaj treść trzeciej zasady dynamiki.

2.       Wymień przykłady ciał oddziałujących na siebie (1 str.95)

3.      Opisz wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się trzecią zasadą dynamiki Newtona.(2, 3, 4, 5, 6 str.95)

4.      Wyjaśnij zjawisko odrzutu, posługując się trzecią zasadą dynamiki.(doświadczenie z balonikiem)

Zad. dod. Wykonaj doświadczenie ze str.95, wykonaj filmik, pokaż na lekcji i podaj wniosek.

20. Kiedy tarcie nam sprzyja, a kiedy przeszkadza?            NaCoBeZU:

1.       Wskazuję przyczyny oporów ruchu.

2.       Wymieniam pozytywne i negatywne skutki tarcia.

3.       Rozróżniam pojęcia: tarcie statyczne i tarcie kinetyczne.

4.       Planuję i wykonuję doświadczenie dotyczące:

a)       pomiaru tarcia statycznego i kinetycznego,

b)       sprawdzenia od czego zależy wartość siły tarcia.

 5.       Rozwiąż zad. 1-5 s.98.

21. Na czym polega praca mechaniczna? NaCoBeZU

1.       Podaję przykłady wykonania pracy w sensie fizycznym.

2.       Podaję warunki konieczne do tego, by w sensie fizycznym była wykonywana praca.

3.       Podaję jednostkę pracy (1 J) i wyrażam jednostkę pracy .

4.       Obliczam pracę ze wzoru, zad.1 i  2  s. 113

5.       Sporządzam wykres zależności pracy od drogi  oraz   odczytuję i obliczam pracę na podstawie tych wykresów.

  Obliczam każdą z wielkości we wzorze, podręcznik z.3 s.113.   

22. Co to jest energia mechaniczna? NaCoBeZU:

1.       Podaję przykłady energii w przyrodzie i sposoby jej wykorzystywania

2.       Wyjaśniam, co to znaczy, że ciało posiada energię mechaniczną.

3.       Podaję przykłady ciał posiadających energię potencjalną ciężkości i energię kinetyczną.

4.       Wymieniam czynności, które należy wykonać, by zmienić energię potencjalną ciała.

5.       Wyjaśniam i zapisuję związek DE = W.

 6.       Zad. 1-5 str.117

23. Obliczenia związane z energią potencjalną grawitacji NaCoBeZU:

1.       Które ciała mają energię potencjalną ciężkości (przykłady)?         

2.       Od czego zależy energia potencjalna ciężkości? Zad.4 str.122

3.       Określ praktyczne sposoby wykorzystania energii potencjalnej.

4.       Opisz wpływ wykonanej pracy na zmianę energii potencjalnej ciał. Zad.1 s.122

5.       Rozwiąż zadania z wykorzystaniem wzoru na energię potencjalną.Zad.2 i 3 s.122

6.       Oceń niebezpieczeństwo związane z przebywaniem człowieka na dużych wysokościach.

 Zad. dodatkowe: zad.5 i  6 str. 122

24. Obliczenia związane z energią kinetyczną. NaCoBeZU:

1.       Które ciała mają energię kinetyczną? (przykłady)             

2.       Od czego zależy energia kinetyczna?

3.       Określ praktyczne sposoby wykorzystania energii kinetycznej.

4.       Rozwiąż zadania z wykorzystaniem wzoru na energię kinetyczną.Zad.1-5 s.126

25. Opisujemy przemiany energii mechanicznej.         NaCoBeZU:

1.       Opisz na przykładach przemiany energii potencjalnej w kinetyczną (i odwrotnie). z.1 s.129.

2.       Wyjaśnij, dlaczego dla ciała spadającego swobodnie energia potencjalna maleje, a kinetyczna rośnie (i odwrotnie dla ciała rzuconego w górę).              z.2 s.129

3.       Posługuj się pojęciem energii mechanicznej jako sumy energii potencjalnej i kinetycznej.

 4.   Stosuj zasadę zachowania energii do rozwiązywania zadań rachunkowych i nieobliczeniowych: z.3 i 4 s.129,  dośw. s.129

26. Co to znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą? NaCoBeZU:

1.       Co to znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą?

2.       Podaje przykłady urządzeń pracujących z różną mocą.

3.       Oblicz moc na podstawie wzoru.  Zad.1 s.137a

4.       Podaj jednostki mocy i przelicz je.             

5.       Objaśnij sens fizyczny pojęcia mocy.

6.       Oblicz każdą z wielkości ze wzoru na moc. Zad.2 s.137

7.       Opisz jednostkę energii: kilowatogodzinę. Zad.3 i 4 s.137

27. Z czego zbudowane są wszystkie ciała?                          NaCoBeZU:

1.       Doświadczenia na potwierdzenie, że wszystkie ciała zbudowane są z atomów lub cząsteczek. Str.154

2.       Podaj przykłady świadczące o ruchu cząsteczek i dyfuzji.

3.       Wymień przykłady świadczące o przyciąganiu się cząsteczek.

4.       Doświadczenia ilustrujące zjawisko napięcia powierzchniowego. s. 155 i 157

5.       Wyjaśnij, kiedy cząsteczki zaczynają się odpychać.

 Zad. dom. 1-5 s.157 (ustnie) .

28. Na czym polegają zmiany stanów skupienia materii?                              NaCoBeZU:

1.       Wymień w zeszycie właściwości ciał stałych, cieczy i gazów uwzględniając ich kształt i objętość. ćw.1 str. 80

2.       Nazwij zmiany stanu skupienia materii. zad.5 str.162

3.       Odczytuj z tabeli (str.240) temperatury topnienia i wrzenia wybranych substancji. zad. 1, 2 i 3 str.162

4.       Opisz w zeszycie budowę cząsteczkową ciał stałych, cieczy i gazów, uwzględniając odległości i oddziaływania międzycząsteczkowe oraz ruch cząsteczek.

5.    Omów budowę kryształów na przykładzie soli kuchennej (str.160 ) i porównaj z budową ciał bezpostaciowych (wosk, szkło, plastik).

 Zad. dom.: Opisz obserwacje i wnioski z doświadczenia na str.162 dokończ ćw.

29. Jaka jest różnica między temperaturą a ciepłem?               NaCoBeZU:

1.       Opisz skalę temperatur Celsjusza i Kelvina. Z.1 s.167

2.       Zdefiniuj energię wewnętrzną ciała. Z.2 s.167

3.       Od czego zależy energia wewnętrzna ciała? Z.3 i 4 s.167

4.       Wyjaśnij związek między energią kinetyczną cząsteczek a temperaturą.

5.       Jak można zmienić energię wewnętrzną ciała? Z.6 i dośw.s.167,

6.       Co to jest przepływ ciepła?

30. Wyznaczamy ciepło właściwe wody.      NaCoBeZU:

 1.     O czym informuje nas ciepło właściwe?

 2.     Odczytaj z tabeli ciepła właściwe przykładowych substancji. s.238 i z.3 s.171

 3.     Podaj przykłady znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła właściwego wody. 6 str.171

 4.     Jak obliczyć ilość ciepła pochłanianego lub oddawanego? z.1, 4 s.171

 5.     Jak wyznaczyć ciepło właściwe wody? s.170, z.5 s.171

Zad. dom. Rozwiąż zad.2 str.171.

31. Na czym polega przewodzenie ciepła?         NaCoBeZU:

1.       Podaję przykłady przewodników i izolatorów cieplnych.

2.       Opisuję rolę izolacji cieplnej w życiu codziennym.

3.       Opisuję przepływ ciepła (energii) od ciała o wyższej temperaturze do ciała o niższej temperaturze, następujący przy zetknięciu tych ciał.

4.       Wykorzystując model budowy materii, objaśniam zjawisko przewodzenia ciepła.

 Zad. dom. Rozwiąż ćwiczenia  do tematu i zad. 6 str.79

32. Na czym polegają konwekcja i i promieniowanie?            NaCoBeZU:

  1.       Podaję przykłady występowania konwekcji i promieniowania w przyrodzie.

  2.       Opisuję znaczenie konwekcji w prawidłowym oczyszczaniu powietrza w mieszkaniach.

  3.       Wyjaśniam zjawiska konwekcji i promieniowania.

  4.       Uzasadniam, dlaczego w cieczach i gazach przepływ energii odbywa się głównie przez konwekcję.

  5.       Wykonaj ustnie zad.  od 1 do 6 b) str.182 i pisemnie ćwiczenia do tematu 32.

33. Na czym polegają przemiany energii podczas topnienia?        NaCoBeZU:

 1.       Odczytaj z tabeli temperaturę topnienia i ciepło topnienia np. wody i zad.1str.185

 2.       Podaj przykład znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła topnienia lodu. zad.2 str.185

 3.       Opisz zjawisko topnienia (stałość temperatury, zmiany energii wewnętrznej topniejących ciał).Doświadczenia: str.183 i 184 oraz zad. 3 i 5 str.185

 4.       Wyjaśnij sens fizyczny pojęcia: ciepło topnienia

5.       Oblicz każdą wielkość ze wzoru: Q  =m·c_t , zad.4 str.185

        34. Opisujemy przemiany energii podczas parowania i skraplania.  NaCoBeZU:

 1. Odczytaj z tabeli temperaturę wrzenia i ciepło parowania dla przykładowych substancji. s.240

 2. Wyjaśnij sens fizyczny pojęcia ciepła parowania.

 3.  Podaj przykłady znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła parowania wody. s.187

 4.  Przeanalizuj (energetycznie) zjawisko parowania i wrzenia. Dośw. s.186 i  z. 1-4 s. 188

 5.  Opisz zależność szybkości parowania od temperatury. Dośw. s. 187

 6. Opisz proporcjonalność ilości dostarczanego ciepła do masy cieczy zamienianej w parę. z.5,6 s.188

35. Wyznaczamy objętość gazów, cieczy, ciał stałych.  NaCoBeZU:

 1.       O czym informuje objętość i w jakich jednostkach ją mierzymy?

 2.       Oblicz objętość ciał mających kształt prostopadłościanu lub sześcianu, kuli, walca stosując odpowiedni wzór matematyczny.

 3.       Wyznacz objętość cieczy i ciał stałych przy użyciu menzurki (dośw. str. 197, 198)

 4.       Zapisz wynik pomiaru wraz z jego niepewnością.

 5.       Przelicz jednostki objętości zad.3 i 4 str. 199

36. Co to jest gęstość?     NaCoBeZU:

 1.    Wyjaśnij pojęcie gęstości i podaj wzór na jej obliczenie.     

 2.    Jakie wielkości fizyczne musimy znać, aby obliczyć gęstość?

 3.    Wymień jednostki gęstości.

 4.    Odczytaj gęstości wybranych ciał z tabeli.str.239

 5.    Porównaj gęstości różnych ciał.

 6.    Rozwiąż zad. 1,2 str.202 samodzielnie oraz 5 w grupach

 Zad. dom. 3,4 str.202

37. Doświadczalne wyznaczanie gęstości ciał.  (str.206 )

a)     prostopadłościan

1.     Oszacuj spodziewany wynik: ………………………

2.     Wymień wielkości fizyczne, które musisz wyznaczyć:

………………………………………………………………………………………..

3.     Zaplanuj doświadczenie w celu wyznaczenia gęstości wybranej substancji.

…………………………………………………………………………………………………………..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4.     Wybierz właściwe narzędzia pomiaru:……………………………………

…………………………………………………………………………………………

5.     Zapisz wyniki pomiarów w tabeli i oblicz średni wynik pomiarów (wzór na str.204):

6.     Wyznacz masę: ………………...

7.     Oblicz objętość (wzory na objętość str.240) i gęstość: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

8.     Porównaj otrzymany wynik z szacowanym i z gęstościami substancji umieszczonymi w tabeli i wyciągnij wniosek, z jakiego materiału może być wykonana sztabka:

……………………………………………………………………………............

b)    Kula (powtórz powyższe czynności modyfikując tabelę pomiarów)

c)     Walec (powtórz powyższe czynności modyfikując tabelę pomiarów)

Zad. dom. 1-6 str.206

 38. Wyjaśniamy pojęcie ciśnienia.   NaCoBeZU:

 1.     Wymień jednostki ciśnienia i wyjaśnij pojęcie ciśnienia.

 2.     Jak obliczamy ciśnienie? Zad.2 s.209

 3.     Wymień sytuacje, w których chcemy zmniejszyć ciśnienie.

 4.     Wymień sytuacje, w których chcemy zwiększyć ciśnienie.

 5.     W jaki sposób można zmniejszyć lub zwiększyć ciśnienie?

 6.     Opisz doświadczenie ilustrujące różne skutki działania ciała na podłoże, w zależności od wielkości powierzchni styku.np.z.1/s.209

Zad. dom. 3,4 str.109

39. Co to jest ciśnienie hydrostatyczne?     NaCoBeZU:

 1.     Jak zachowuje się ciecz w naczyniach połączonych?

 2.     Od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne? (zad.4 s. 214)

 3.     Jak obliczamy ciśnienie hydrostatyczne? (zad.3 s.214)

 4.     Odczytaj dane z wykresu zależności ciśnienia od wysokości słupa cieczy(str.212): dla wody na h=10m, 5m, 2m, 1m.

Zad.dom.  1,2 str.213

40. Poznajemy Prawo Pascala.       NaCoBeZU:

 1.     Sprawdź, czy ciecz wywiera ciśnienie także na ścianki naczynia. Wykonaj doświadczenia ze str. 215, omów obserwacje i wnioski.

 2.     Sformułuj prawo Pascala.

 3.     Wymień praktyczne zastosowania prawa Pascala.

 4.     Rozwiąż zadania rachunkowe, posługując się prawem Pascala i pojęciem ciśnienia: 2,3,4 str.117

41. Poznajemy Prawo Archimedesa.    NaCoBeZU:

 1.  Opisz doświadczenie z piłeczką pingpongową umieszczoną na wodzie. s.219

 2.   Jaka siła działa na ciało zanurzone w cieczy i skąd się bierze  ta siła ?

 3.   Zmierz siłę wyporu za pomocą siłomierza (dla ciała wykonanego z jednorodnej substancji o gęstości większej od gęstości wody) .

 4.   Sformułuj prawo Archimedesa  i wyjaśnij zjawisko pływania ciał na podstawie  tego prawa.

 5.   Wymień zastosowanie praktyczne siły wyporu w cieczach i gazach (powietrzu). z.1 i 2 s.222

 6.   Oblicz siłę wyporu, stosując prawo Archimedesa . z.3 i 6 s.222

42. Co to jest ciśnienie  atmosferyczne? 2 godz. NaCoBeZU:

 1. Opisz  doświadczenie z rurką do napojów . s.226

 2. Do czego służy barometr i w jaki sposób  działa?

 3.  Opisz, od czego zależy ciśnienie  powietrza.

 4.  Odczytaj dane z wykresu zależności ciśnienia atmosferycznego od wysokości z.1 s.229

 5.  Wykonaj doświadczenie ilustrujące zależność temperatury wrzenia od ciśnienia . s. 228

 6.   Opisz doświadczenie pozwalające wyznaczyć ciśnienie atmosferyczne w sali lekcyjnej.

 7.   Wyjaśnij  działanie  niektórych urządzeń, np. szybkowaru, przyssawki . z.6 s.229

 8.   Dlaczego powietrze nas nie zgniata?